Trong quý 3 năm 2024, các ứng dụng phi tập trung (DApps) đã ghi nhận sự phát triển mạnh mẽ nhờ vào sự gia tăng của hoạt động blockchain, đặc biệt từ các ứng dụng liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI). Báo cáo từ DappRadar vào ngày 8 tháng 10 cho thấy, số lượng ví hoạt động duy nhất hàng ngày (UAWs) đã đạt mức kỷ lục 17,2 triệu, tăng 70% so với quý trước. Sự bùng nổ của các DApp liên quan đến AI đã đóng góp lớn vào sự tăng trưởng này, với mức tăng 71%, tương đương gần 4,3 triệu ví hoạt động hàng ngày.
UAWs (Unique Active Wallets) là một chỉ số quan trọng trong lĩnh vực blockchain và tiền điện tử, dùng để đo lường số lượng ví hoạt động duy nhất tương tác với các ứng dụng phi tập trung (DApps) trong một khoảng thời gian nhất định, chẳng hạn như hàng ngày, hàng tuần hoặc hàng tháng. Mỗi ví được tính là một UAW duy nhất khi nó thực hiện một giao dịch hoặc tương tác với một DApp, bất kể số lần thực hiện trong khoảng thời gian đó. Chỉ số UAWs giúp cung cấp cái nhìn rõ ràng về mức độ phổ biến và sức hút của các DApp, đồng thời phản ánh xu hướng người dùng thực tế trên các nền tảng blockchain.
Sự tăng trưởng của các DApp AI
Trong quý vừa qua, các DApp tích hợp AI đã chứng minh tiềm năng của mình khi trở thành động lực chính thúc đẩy sự tăng trưởng trong không gian blockchain. Các ứng dụng này không chỉ khai thác AI để cải thiện các quy trình mà còn mang đến trải nghiệm mới cho người dùng, từ việc xử lý dữ liệu thông minh đến phân tích dự đoán và tối ưu hóa hoạt động.
Hai cái tên nổi bật trong lĩnh vực DApp AI là Data Intelligence Network (DIN) và Alaya AI. DIN, một nền tảng xử lý dữ liệu mô-đun, ra mắt vào tháng 4 năm 2024, đã nhanh chóng thu hút được sự quan tâm của cộng đồng. Trong quý 3, DIN đã ghi nhận hơn 1 triệu ví hoạt động hàng ngày, cho thấy sự phổ biến nhanh chóng của nó trong việc cung cấp các giải pháp phân tích và xử lý dữ liệu trên blockchain.
Trong khi đó, Alaya AI, một nền tảng chuyên về thu thập và gán nhãn dữ liệu, đã duy trì sự ổn định với 100.000 ví hoạt động mỗi ngày trong suốt 90 ngày qua. Alaya AI mang đến giải pháp toàn diện giúp người dùng và các doanh nghiệp tận dụng dữ liệu một cách hiệu quả hơn trong các ứng dụng AI, từ đó thúc đẩy quá trình phát triển các mô hình học máy và cải tiến trí tuệ nhân tạo.
Ngành DeFi đối mặt với sự suy giảm
Trái ngược với sự phát triển mạnh mẽ của các DApp AI, lĩnh vực tài chính phi tập trung (DeFi) lại chứng kiến sự suy giảm rõ rệt. Tổng giá trị bị khóa (TVL) trong các giao thức DeFi giảm từ 168 tỷ USD xuống còn 160 tỷ USD so với quý trước, đánh dấu một sự suy giảm đáng kể. Đặc biệt, mạng Ethereum – nền tảng DeFi lớn nhất – đã ghi nhận mức giảm 20% về giá trị bị khóa, xuống còn 95 tỷ USD.
Nguyên nhân chính dẫn đến sự suy giảm này có thể đến từ nhiều yếu tố, bao gồm sự thay đổi trong tâm lý nhà đầu tư, các vụ tấn công và lỗ hổng bảo mật gần đây trong các giao thức DeFi, và sự thay đổi về lãi suất trong các nền kinh tế lớn. Ngoài ra, sự nổi lên của các lĩnh vực mới như DApp AI đã khiến dòng tiền bị phân tán khỏi các dự án DeFi truyền thống.
Layer-1 blockchain trở thành điểm sáng
Bất chấp sự suy giảm của DeFi, một số blockchain Layer-1 đã cho thấy sự tăng trưởng ấn tượng trong quý 3. Các blockchain như Sui và Aptos đã nổi lên như những ngôi sao sáng, với tổng giá trị bị khóa tăng lần lượt 78% lên 1,6 tỷ USD và 1,3 tỷ USD. Sự phát triển này phản ánh nhu cầu ngày càng tăng đối với các giải pháp blockchain mới, khi người dùng và nhà phát triển tìm kiếm những nền tảng có khả năng mở rộng cao và cung cấp trải nghiệm người dùng tốt hơn.
Cả Sui và Aptos đều đã triển khai nhiều tính năng mới và hợp tác với các đối tác chiến lược nhằm tăng cường khả năng của hệ sinh thái của mình. Với các cải tiến về tốc độ giao dịch và khả năng xử lý nhiều ứng dụng phức tạp, những blockchain này đã thu hút được sự quan tâm từ các nhà phát triển dự án và cộng đồng người dùng.
Sự sụt giảm của thị trường NFT
Trong khi các DApp AI và một số blockchain Layer-1 tăng trưởng, thị trường token không thể thay thế (NFT) lại chứng kiến sự sụt giảm mạnh trong quý 3 năm 2024. Khối lượng giao dịch NFT đã giảm sâu 60%, chỉ còn 1,6 tỷ USD, trong khi số lượng giao dịch giảm 23%, xuống còn 11,5 triệu giao dịch.
Nguyên nhân của sự suy giảm này đến từ sự suy yếu của các yếu tố thúc đẩy tăng trưởng ngắn hạn trong những quý trước đó. Ví dụ, “cơn sốt Bitcoin Ordinals” – một trào lưu đột phá trong lĩnh vực NFT – đã giảm nhiệt, dẫn đến sự giảm bớt quan tâm đến các giao dịch liên quan. Hơn nữa, các thay đổi về chính sách của một số nền tảng NFT cũng góp phần làm giảm khối lượng giao dịch.
Sự cạnh tranh giữa các nền tảng NFT
Nền tảng NFT OpenSea đã có sự phục hồi đáng kể trong quý 3, vươn lên dẫn đầu thị trường về các chỉ số quan trọng như số lượng giao dịch, số người tham gia và khối lượng giao dịch, đạt 570 triệu USD. Điều này phản ánh sự cải thiện về trải nghiệm người dùng và chiến lược thu hút các nhà sáng tạo nội dung của nền tảng.
Ngược lại, các đối thủ cạnh tranh như Blur và Magic Eden lại gặp khó khăn. Blur, vốn đã dẫn đầu trong quý 2, ghi nhận sự giảm 78% trong khối lượng giao dịch sau khi ngừng cung cấp các ưu đãi airdrop. Magic Eden cũng gặp phải thách thức khi cắt giảm tiền bản quyền, điều này khiến một số nhà sáng tạo và người giao dịch chuyển sang các nền tảng khác như OpenSea.
Bên cạnh đó, thị trường NFT cũng đang trải qua quá trình điều chỉnh sau giai đoạn tăng trưởng nóng trong những năm trước, với nhiều dự án đang tìm cách xây dựng giá trị thực sự thay vì chỉ tập trung vào đầu cơ. Điều này có thể giải thích cho việc khối lượng giao dịch giảm mạnh, khi các nhà đầu tư và nhà sưu tập trở nên thận trọng hơn trong việc đánh giá giá trị của các tài sản kỹ thuật số.
Tương lai của DApp AI, DeFi, và NFT
Nhìn về tương lai, các DApp tích hợp trí tuệ nhân tạo có tiềm năng tiếp tục thúc đẩy sự đổi mới trong ngành công nghiệp blockchain. Khi các giải pháp AI trở nên ngày càng phổ biến và dễ tiếp cận, chúng có thể cải thiện hiệu suất của các nền tảng phi tập trung, từ đó mang lại những trải nghiệm tốt hơn cho người dùng.
Trong khi đó, lĩnh vực DeFi cần phải đối mặt với những thách thức hiện tại, bao gồm việc giải quyết các vấn đề liên quan đến bảo mật và cải thiện trải nghiệm người dùng để có thể phục hồi tăng trưởng. Việc áp dụng các công nghệ mới và tích hợp AI vào DeFi cũng có thể là một hướng đi tiềm năng giúp vực dậy lĩnh vực này.
Với ngành NFT, mặc dù khối lượng giao dịch hiện tại đang suy giảm, nhưng sự phát triển của các ứng dụng NFT trong lĩnh vực game, nghệ thuật số và metaverse vẫn hứa hẹn tiềm năng tăng trưởng dài hạn. Sự cạnh tranh giữa các nền tảng sẽ tiếp tục thúc đẩy đổi mới và tạo ra những dịch vụ mới, nhằm phục vụ tốt hơn cho các nhà sáng tạo và người dùng.
Kết luận
Quý 3 năm 2024 đánh dấu sự thay đổi đáng chú ý trong không gian blockchain, với sự nổi lên của các ứng dụng phi tập trung tích hợp AI, sự tăng trưởng của các blockchain Layer-1, và những thách thức đối với DeFi và NFT. Sự phát triển đa dạng của các lĩnh vực này cho thấy khả năng thích nghi và đổi mới của ngành công nghiệp blockchain, đồng thời cũng chỉ ra những lĩnh vực cần phải cải thiện để duy trì đà tăng trưởng trong tương lai.