Chỉ vài tuần sau khi đạt thỏa thuận với Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC), Mango Labs – công ty đứng sau giao thức tài chính phi tập trung Mango Markets – đã nộp đơn kiện mới. Vụ kiện được đệ trình tại Puerto Rico ngày 7/10, cáo buộc hai lãnh đạo của Mango DAO là John Kramer và Max Schneider đã biển thủ hơn 10 triệu USD bằng cách sử dụng tài sản của các thành viên khác để thu lợi cá nhân.
Theo đơn kiện, Kramer và Schneider bị cáo buộc bí mật mua token MNGO từ sàn FTX, thao túng thị trường để đẩy giá token lên cao và sau đó bán lại cho Mango DAO, vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ ủy thác. Dù cả hai đã phủ nhận cáo buộc, sự việc vẫn thu hút sự quan tâm lớn của cộng đồng tiền điện tử.
Tổ chức tự trị phi tập trung (DAO – Decentralized Autonomous Organization) là một hình thức tổ chức được điều hành bởi các quy tắc mã hóa trên blockchain, thay vì do một cơ quan trung ương hay ban quản lý kiểm soát. DAO cho phép các thành viên tham gia quản lý và đưa ra quyết định thông qua quyền biểu quyết, thường được thực hiện bằng cách nắm giữ token của tổ chức.
Trong DAO, các quyết định về quản trị, tài chính và hoạt động được thực hiện thông qua các hợp đồng thông minh (smart contracts) – các đoạn mã tự động thực hiện khi đáp ứng đủ điều kiện nhất định. Các thành viên có thể đề xuất và bỏ phiếu về các thay đổi hoặc dự án mới, với sức ảnh hưởng được xác định bởi số lượng token mà họ sở hữu.
DAO mang lại tính minh bạch, bảo mật và không cần trung gian, giúp loại bỏ sự phụ thuộc vào một cá nhân hoặc nhóm nhỏ để quản lý tổ chức. Tuy nhiên, các DAO cũng gặp phải nhiều thách thức, như vấn đề bảo mật mã nguồn, tính pháp lý và khả năng quản trị cộng đồng trong những tình huống phức tạp.
Bối cảnh và quản trị của Mango DAO
Mango DAO là một tổ chức tự trị phi tập trung (DAO), nơi các thành viên quản lý giao thức Mango Markets thông qua quyền biểu quyết với token MNGO. Kho bạc của tổ chức từng được định giá hơn 70 triệu USD, nhưng đã gặp nhiều khó khăn sau vụ khai thác lỗ hổng nghiêm trọng vào năm 2022 do Avraham Eisenberg thực hiện, gây thiệt hại lên đến 110 triệu USD.
Đơn kiện nhấn mạnh rằng Kramer và Schneider đã lợi dụng phiên tòa xét xử Eisenberg để thực hiện hành vi biển thủ. Khi các thành viên của DAO phải tham gia làm nhân chứng và bị hạn chế liên lạc, họ đã dễ dàng thao túng thị trường để thực hiện kế hoạch.
Chi tiết về giao dịch và hành vi bị cáo buộc
Vụ việc bắt đầu khi sàn FTX thanh lý khoảng 333 triệu token MNGO. Ban đầu, Kramer và Schneider được cho là sẽ mua lại token này thay mặt cho DAO, nhưng thực tế họ đã bí mật mua với giá thấp hơn và sau đó thúc đẩy một đề xuất bán lại với giá cao hơn cho DAO, gây tổn thất cho kho bạc của tổ chức.
FTX là một sàn giao dịch tiền điện tử quốc tế nổi tiếng, được thành lập vào năm 2019 bởi Sam Bankman-Fried và Gary Wang. Sàn này nhanh chóng trở thành một trong những nền tảng giao dịch tiền điện tử lớn nhất thế giới, cung cấp các dịch vụ như giao dịch giao ngay (spot trading), hợp đồng tương lai (futures), token đòn bẩy, và các sản phẩm phái sinh khác. FTX cũng nổi tiếng với việc hỗ trợ đa dạng các loại tài sản kỹ thuật số và cung cấp tính thanh khoản cao.
FTX đã phát triển mạnh mẽ nhờ vào các chiến lược tiếp thị táo bạo, bao gồm việc tài trợ cho các đội thể thao và tổ chức các sự kiện lớn trong ngành tiền điện tử. Nền tảng này được đánh giá cao về tính năng vượt trội và phí giao dịch cạnh tranh, thu hút nhiều người dùng từ khắp nơi trên thế giới.
Tuy nhiên, vào cuối năm 2022, FTX đã gặp khủng hoảng nghiêm trọng khi đối mặt với các cáo buộc về quản lý tài chính không minh bạch, dẫn đến việc sụp đổ và nộp đơn xin phá sản. Vụ việc này gây chấn động thị trường tiền điện tử và ảnh hưởng sâu rộng đến niềm tin của nhà đầu tư, đồng thời dẫn đến các cuộc điều tra về hoạt động của Sam Bankman-Fried và các quản lý cấp cao khác.
Khi bị các thành viên Mango DAO chất vấn, Kramer và Schneider đã phủ nhận việc đứng sau giao dịch 333 triệu MNGO, thay vào đó đưa ra lời giải thích rằng một “nhà đầu tư chiến lược” đã mua lại số token này. Tuy nhiên, bằng chứng on-chain cho thấy công ty giao dịch của họ, CKS Systems, liên quan trực tiếp đến việc này khi các ví giao dịch của CKS Systems và các token MNGO cho thấy mối liên hệ mật thiết.
Hậu quả và tranh chấp pháp lý kéo dài
Mango Labs cáo buộc rằng sau khi bị phát hiện, Kramer và Schneider đã cố tình ngăn cản nguồn tài trợ pháp lý cho công ty, đe dọa chặn các khoản hỗ trợ bảo vệ quyền lợi hợp pháp của DAO. Thêm vào đó, sau khi đạt thỏa thuận với SEC, Schneider đã đưa ra một đề xuất lấy 60 triệu token MNGO từ kho bạc DAO, bất chấp các điều khoản đã thỏa thuận với SEC.
Vụ kiện hiện vẫn đang trong quá trình xử lý và nếu được thẩm phán chấp thuận, đây sẽ là bước tiếp theo trong chuỗi tranh chấp pháp lý kéo dài giữa các bên liên quan. Vụ việc này không chỉ làm dấy lên những nghi ngờ về khả năng quản trị của DAO mà còn đặt ra câu hỏi về tính minh bạch và trách nhiệm của các nhà lãnh đạo trong lĩnh vực tài chính phi tập trung.