Satoshi Nakamoto – cái tên nghe như bước ra từ một bộ phim trinh thám, nhưng lại là huyền thoại sống của thế giới tiền điện tử. Mà khoan đã, ông ấy có “sống” thật không? Không ai biết! Thực tế, mọi thứ về Satoshi đều là bí ẩn – người ta chỉ biết một người, hay một nhóm người, đã tạo ra Bitcoin và thay đổi cả thị trường tài chính toàn cầu. Nào, hãy cùng nhau khám phá bí ẩn này nhé!
Satoshi Nakamoto là ai vậy trời?
Thực ra, nếu ai biết thì chắc không cần đến bài viết này đâu. Những gì chúng ta biết được về Satoshi là từ các email ông ấy gửi và những bài đăng trên diễn đàn bitcointalk.org. Mà nghe bí ẩn chưa, tất cả đều chỉ bàn về Bitcoin, không hề lộ ra chút gì về danh tính. Có nghĩa là, cái tên Satoshi Nakamoto thực chất chỉ là một bút danh thôi.
Chúng ta biết chắc một điều là Satoshi là một lập trình viên siêu hạng và có đôi chút kỳ dị. Ông xuất hiện với một bài viết về Bitcoin – một loại tiền kỹ thuật số có thể giao dịch ngang hàng mà không cần bất kỳ trung gian nào. Tức là không có ngân hàng, không có chính phủ xen vào. Giao dịch được theo dõi thông qua blockchain, và chỉ có tối đa 21 triệu Bitcoin. Vậy là Satoshi muốn tạo ra tiền không thuộc về ai, nhưng lại là của tất cả.
Giao dịch đầu tiên của Bitcoin là khi Satoshi gửi 10 Bitcoin cho Hal Finney, một lập trình viên cũng khá nổi tiếng. Hal đã tải phần mềm Bitcoin vào ngày phát hành và trở thành một trong những người đầu tiên tiếp tay cho cuộc cách mạng tiền điện tử này.
Hal Finney – cái tên nghe thì có vẻ không bí ẩn như Satoshi Nakamoto, nhưng lại đóng một vai trò không nhỏ trong lịch sử Bitcoin. Là một trong những lập trình viên đầu tiên tin tưởng và tham gia vào dự án Bitcoin, Hal Finney chính là người nhận giao dịch Bitcoin đầu tiên từ Satoshi. Ông không chỉ nổi tiếng với tài năng lập trình mà còn với tinh thần tiên phong, dám thử và dám tin vào một khái niệm mà hầu hết mọi người khi ấy đều coi là điên rồ. Hal cũng chính là hàng xóm của Dorian Nakamoto, khiến cho mọi người càng thêm nghi ngờ về mối liên hệ giữa ông và Satoshi. Mặc dù Finney đã qua đời vào năm 2014, nhưng sự đóng góp của ông cho Bitcoin vẫn còn mãi và có lẽ đó cũng chính là một trong những lý do mà bí ẩn về danh tính của Satoshi Nakamoto trở nên thú vị đến vậy.
Satoshi biến mất đâu rồi?
2010, Satoshi giao Bitcoin lại cho Gavin Andresen – một lập trình viên nhiệt huyết, và từ đó mất tích hoàn toàn. Kể từ khi biến mất, đã có vô số người và cả những giả thuyết kỳ quặc về danh tính của ông.
Giả thuyết 1: Né tránh pháp lý
Bitcoin là hệ thống tài chính không qua ngân hàng hay chính phủ, mà các chính phủ thì không thích điều này chút nào. Nên có thể Satoshi đã “chuồn” để tránh bị truy tố. Dù sao thì ông vẫn còn giữ khoảng 1 triệu Bitcoin, thoải mái sống sung túc.
Giả thuyết 2: Ông ấy đã là tỷ phú
Nếu Satoshi là người khai thác khối Bitcoin đầu tiên và giữ lại khoảng 1 triệu BTC, với giá trị hiện nay thì ông ấy có thể thuộc top những người giàu nhất thế giới. Nhưng khi bạn giàu và nổi, nhiều rắc rối sẽ tìm đến, nhất là thuế và pháp lý. Vậy nên ông chọn cách biến mất để sống an nhàn.
Giả thuyết 3: Chứng minh tính ẩn danh của Bitcoin
Bitcoin và blockchain nổi bật với tính ẩn danh, không cần trung gian, không ai xác định được ai là ai. Có lẽ Satoshi biến mất để chứng minh điều đó – rằng ông tạo ra một hệ thống tự do nhất.
Vậy ai là Satoshi?
Sau khi Satoshi mất tích, nhiều người đã cố gắng tìm ra ai là cha đẻ của Bitcoin. Sau đây là một số ứng cử viên nổi bật:
Dorian Nakamoto
Một người đàn ông gốc Nhật sống ở California đã được báo chí xác định là Satoshi. Tuy nhiên, ông Dorian đã phủ nhận hoàn toàn mọi liên quan và nói rằng chỉ hiểu nhầm câu hỏi. Thậm chí, tài khoản của Satoshi đã phải đăng bài nói rõ: “Tôi không phải Dorian Nakamoto.”
Hal Finney
Một lập trình viên nổi tiếng và cũng là hàng xóm của Dorian Nakamoto. Finney là người đầu tiên nhận giao dịch từ Satoshi và đã có cái nhìn rất tích cực với Bitcoin. Sau khi qua đời, không ai còn thấy các Bitcoin của Satoshi di chuyển, điều này càng khiến nhiều người nghĩ Finney có thể chính là Satoshi.
- Xem thêm bài: Hal Finney: Liệu có phải cha đẻ Bitcoin Satoshi Nakamoto
Craig Wright
Người đàn ông này tự nhận mình là Satoshi và đã gây không ít ồn ào. Tuy nhiên, những bằng chứng ông đưa ra không thuyết phục được cộng đồng, và nhiều người tin rằng Craig chỉ đang cố gắng lừa dối.
Nick Szabo
Nick Szabo – nhà khoa học máy tính và chuyên gia về mật mã, nổi tiếng với khái niệm “bit gold”, một dự án mà nhiều người cho rằng là tiền thân của Bitcoin. Nick có kiến thức sâu rộng về tài chính phi tập trung và công nghệ blockchain, và đặc biệt là một trong những người đầu tiên đề xuất ý tưởng về hợp đồng thông minh. Dù ông liên tục phủ nhận mình là Satoshi, nhưng với những kiến thức và ý tưởng của ông, không ít người vẫn tin rằng Nick Szabo chính là người đứng sau Bitcoin.
Gavin Andresen
Gavin Andresen – người tiếp quản Bitcoin sau khi Satoshi biến mất. Gavin là người đã liên lạc và làm việc trực tiếp với Satoshi, thậm chí còn được Satoshi trao quyền kiểm soát kho mã nguồn của Bitcoin. Dù Gavin không tự nhận mình là Satoshi, nhiều người cho rằng ông biết rõ danh tính thật của người sáng lập. Có lẽ Gavin là một trong số ít người có được niềm tin từ Satoshi, hoặc thậm chí ông có thể chính là một phần của “Satoshi” bí ẩn.
- Xem thêm: Gavin Andresen (Gavin Bell): Người tiếp bước huyền thoại Satoshi Nakamoto trong thế giới Bitcoin
David Kleiman
David Kleiman – một chuyên gia về bảo mật máy tính và là cộng sự của Craig Wright. Sau khi David qua đời, nhiều thông tin từ phía Craig Wright hé lộ rằng ông và David đã cùng nhau tạo ra Bitcoin. Nhiều người tin rằng Kleiman là người có kiến thức và kỹ năng cần thiết để đóng góp vào việc phát triển Bitcoin, nhưng không có bằng chứng nào chắc chắn để chứng minh ông là Satoshi. Mọi chuyện càng trở nên phức tạp hơn khi gia đình của Kleiman kiện Craig Wright về quyền sở hữu số Bitcoin khổng lồ.
Adam Back
Adam Back – CEO của Blockstream và là một trong những người đầu tiên tiếp xúc với whitepaper của Bitcoin. Adam nổi tiếng với Hashcash, một hệ thống chống spam được phát minh trước khi Bitcoin ra đời và có rất nhiều điểm tương đồng với cơ chế của Bitcoin. Nhiều người cho rằng kiến thức và những đóng góp ban đầu của Adam chính là nền tảng cho Bitcoin, và ông cũng là một trong số ít người có khả năng thực sự tạo ra thứ như Bitcoin.
Wei Dai
Wei Dai – nhà mật mã học nổi tiếng và là người tạo ra b-money, một hệ thống tiền kỹ thuật số có nhiều điểm tương đồng với Bitcoin. Bài viết của Wei Dai về b-money đã truyền cảm hứng cho Satoshi Nakamoto trong việc phát triển Bitcoin. Mặc dù Dai phủ nhận việc mình là Satoshi, cộng đồng vẫn cho rằng khả năng ông là một phần của “Satoshi” không phải là không có căn cứ, bởi b-money được xem như một trong những ý tưởng tiền thân của Bitcoin.
Vili Lehdonvirta
Vili Lehdonvirta – một nhà nghiên cứu người Phần Lan và cựu lập trình viên, cũng từng bị nghi ngờ là Satoshi. Điều thú vị là Vili phủ nhận mình là Satoshi một cách rất thẳng thắn và hài hước: “Tôi không có khả năng viết một thứ như Bitcoin đâu, tôi còn chưa biết sửa được xe máy của mình.” Điều này khiến cho mọi người càng thêm tò mò về việc liệu ông có thật sự vô can hay không.
Elon Musk
Elon Musk – tỷ phú công nghệ và “ông hoàng” của những ý tưởng điên rồ. Musk từng bị nghi ngờ là Satoshi do có kiến thức sâu rộng về cả công nghệ và tài chính, cũng như khả năng làm những việc tưởng như không thể. Tuy nhiên, Elon đã phủ nhận điều này và nói rằng ông thậm chí còn chưa từng nghĩ đến việc tạo ra Bitcoin. Nhưng ai biết được? Elon vốn thích gây bất ngờ mà.
Len Sassaman (Leonard Harris Sassaman)
Len Sassaman (Leonard Harris Sassaman) là một nhà mật mã học và chuyên gia bảo mật người Mỹ, nổi tiếng với những đóng góp trong lĩnh vực quyền riêng tư trực tuyến. Ông từng duy trì hệ thống Mixmaster Remailer, một công cụ bảo mật email giúp người dùng gửi thông tin ẩn danh, và có nhiều đóng góp quan trọng trong bảo mật máy tính. Sassaman cũng là một nhân vật có ảnh hưởng trong cộng đồng cypherpunk, một phong trào tập trung vào bảo vệ quyền riêng tư trong thời đại số. Ông còn là một nhà nghiên cứu về bảo mật cùng với vợ là Meredith Patterson và từng cộng tác với nhiều chuyên gia nổi tiếng trong lĩnh vực bảo mật như Dan Kaminsky. Sassaman qua đời vào năm 2011, để lại dấu ấn sâu sắc trong cộng đồng mật mã học và quyền riêng tư trên internet.
Len Sassaman (Leonard Harris Sassaman) được “rò rỉ” là cha đẻ của Bitcoin dựa theo Mini series của HBO: Money Electric: The Bitcoin Mystery
Peter Todd
Trong phim tài liệu “Money Electric: The Bitcoin Mystery” của HBO, đạo diễn Cullen Hoback đưa ra giả thuyết rằng Peter Todd, nhà phát triển người Canada, có thể là Satoshi Nakamoto, nhân vật bí ẩn đứng sau Bitcoin. Dù Todd đã thừa nhận mình là Satoshi trong phim, ông sau đó phủ nhận điều này trong các phỏng vấn, bày tỏ quan điểm rằng việc tìm kiếm danh tính Satoshi là vô nghĩa và nguy hiểm. Tài liệu này khám phá các manh mối và lập luận về danh tính của Satoshi, trong khi Todd, một thành viên quan trọng của cộng đồng Bitcoin, khẳng định rằng câu hỏi về danh tính Satoshi không chỉ là “ngớ ngẩn” mà còn “nguy hiểm”. Thực tế danh tính của Satoshi Nakamoto, người được cho là sở hữu khoảng 1,1 triệu Bitcoin, vẫn là một bí ẩn chưa có lời giải.
Chuyện gì xảy ra nếu Satoshi quay lại?
Nếu sau hơn 10 năm mất tích, Satoshi xuất hiện trở lại, chắc chắn thị trường tiền điện tử sẽ “dậy sóng”. Theo một báo cáo, việc công khai danh tính của Satoshi có thể khiến giá Bitcoin lao dốc. Với việc sở hữu khoảng 1 triệu BTC, nếu Satoshi bán ra, thị trường chắc chắn sẽ trở nên hỗn loạn. Tất cả các đồng tiền điện tử khác cũng sẽ bị ảnh hưởng nặng nề.
Kết luận – Satoshi là ai cũng được, miễn Bitcoin vẫn tồn tại!
Thực ra, với nhiều người, việc Satoshi là ai không còn quan trọng nữa. Trừ khi một ngày nào đó ông quyết định xuất hiện, chúng ta chẳng có cách nào để biết. Việc Satoshi là ai vẫn mãi là một bí ẩn, và điều này có lẽ cũng tốt cho cả Bitcoin lẫn cộng đồng tiền điện tử. Một người bí ẩn tạo ra một loại tiền bí ẩn – nghe đã đủ “ngầu” rồi, phải không?
Và nhớ nhé, dù Satoshi là ai, ông ấy đã thay đổi cách chúng ta nhìn về tiền tệ và tài chính mãi mãi. Bitcoin và blockchain đã ra đời, và có lẽ đó mới là di sản thật sự của Satoshi Nakamoto.